Jugendstil: Vermeende invloed op Djokjazilver

Djokja wordt regelmatig in verband gebracht met andere stromingen in de kunst en kunstnijverheid.
Wie er niet goed kijkt, rangschikt het wel eens onder Biedermeier, Mexicaans, Spaans, Duits, enz., allemaal onzin dus.
De vergelijking met Jugendstil is niet helemaal gezocht. Tussen 1880 en 1920 maakte de kunst in Europa een verandering door die, afhankelijk van plaats, vele namen kreeg als: Jugendstil, Art Nouveau, Modernisme, Sezession. Hierin werd veel gebruik gemaakt van sierlijke lijnen, en gestileerde bloemen. Er werd voortgeborduurd op de Japanse prentkunst en soms is ook de Arabische versiertraditie zichtbaar. Verschillende van de uitgangspunten van Jugendstil treffen we ook in djokja aan. Zo zou je wel verwantschap kunnen vermoeden.

Is djokja nu beïnvloed door de Jugendstil ?
Alle kunst is in beweging en invloeden zijn voortdurend aanwezig. Maar juist djokja is een traditionele vorm van kunstnijverheid. Bovendien zijn de motieven in oosters zilverwerk al eeuwen in gebruik. Jugendstil is juist niet volledig symetrisch en in 1910 was in Europa het hoogtepunt al voorbij. In Nederlands-Indië kennen we in de architectuur prachtige voorbeelden van Jugendstil en het is bekend dat de houtsnijders op bv. Bali wel geïnspireerd werden door deze nieuwe stijl.
Aan de zilversmeden die djokja maakten is deze invloed voorbijgegaan.

Er was wel een werkplaats (met de intialen SK) in Kota Geda waar men een afwijkende opvatting over djokja aanhing. Hier werden allerlei soorten schaaltjes gemaakt met de bekende djokja-elementen, maar met een karakteristieke eigenschap: ze zijn niet symetrisch. De schalen hebben een duidelijke top en onderkant. Ze hebben drie kenmerkende pootjes, waarvan er één doorboord is zodat de schaal opgehangen kan worden: de bovenkant hangt dan precies goed.
Het zwarten van het zilver is soms ook niet op de gebruikelijke manier gedaan.

Details van ovale SK-schaal en rond SK-schaaltje.

Dezelfde soort schaaltjes met de initialen van een andere maker komen ook wel eens voor.


Deze schaaltjes zullen toch wel gangbaar geweest zijn, want onder de aluminium namaak komen we ook modellen van dit type tegen.