Garoeda
Garoeda is in de Hindoeïstische mythologie een mythisch wezen, half mens, half adelaar. Hij dient
als rijdier voor de god Vishnoe en is de zoon van Vinata en Kasyapa. De Garoedas zijn ook een klasse goden
(of bovennatuurlijke wezens) in het Boeddhisme en het Hindoeïsme.
Garoedas worden afgebeeld met een mannelijk gouden lichaam, wit gezicht, rode vleugels en een snavel en een witte
ring om zijn nek. Garoedas zijn oeroud en hebben een enorme omvang, waarmee zij zelfs het zonlicht kunnen tegenhouden.
Garoedas eten graag naga's (soort slang), en vliegen rond plaatsen waar de naga's hun steden hebben, op zoek naar een
naga om op te eten. Garoedas hebben een fijn-materieel lichaam dat niet door de normale mens gezien kan worden.
Garoeda is de Maleisische vorm van de feniks.
Al is de Garoeda, strikt genomen, niet van goddelijke oorsprong, niettemin wordt hij vereerd, omdat men hem beschouwt als
krachtig medewerker aan de heldendaden van zijn god. Allerlei verhalen zijn omtrent Garoeda's geboorte in omloop.
Volgens een daarvan zou hij het vogelkarakter te danken hebben aan zijn geboorte uit een ei en is hij als koning van de
gevederde dierenwereld de doodsvijand van de slangen. Hoewel de vormen, waarin de Garoeda in de loop der tijden en in
de verschillende streken wordt afgebeeld, zeer uiteenlopen, is Vishnoe's rijdier te herkennen aan de vogelsnavel en de
wijduitgespreide vleugels in tegenstelling tot zijn overigens menselijke gedaante. Dikwijls ook wordt het vogelkarakter nader
aangeduid door het geprononceerde vogel- borstbeen en door van veren gemaakte versierselen.
Bij de uit latere tijd daterende Garoeda-beelden van Oost-Java is de vooruitgestoken snavel langer en scherper voorgesteld.
Ook de voeten zijn veelal in klauwen omgezet, terwijl de haardos, hoewel minder weelderig, aan die van de raksasa's
(Balinese mensenetende reuzen met uitpuilende ogen en slagtanden - beelden als tempelwachter) herinnert.
Soms heeft Vishnoe's rijdier een zwaard in de rechterhand en een diadeem op het hoofd, de oepawita; borstband,
bovenarmbanden, pols- en enkelringen maken verder zijn versierselen uit.
De vleugels en de rechtopstaande staart, die de hem berijdende god voor de zonnestralen beschermt, zijn dikwijls veelkleurig.
Op Bali wordt de Garoeda wanstaltig voorgesteld, met wang- en slagtanden, klauwvormige uitsteeksels aan de vleugels
terwijl hij met de voet een naga vermorzelt.
Thailand en Indonesië hebben de Garoeda als nationaal symbool.
Garuda is ook de naam van de nationale luchtvaartmaatchappij van Indonesië.
Pagina: 1 december 2006
