Menu Djokja Volgende - Hedendaags Vorige - Motieven Oorsprong van de verschillende modellen


Toen de Indische adel verarmde door onderlinge oorlogen en de daarop volgende overheersing door de Nederlanders, wisten de zilversmeden aanvankelijk geen nieuw afzetgebied voor hun waren aan te boren. Ze probeerden het hoofd boven water te houden door inferieure producten voor de lokale markt te produceren.
Vooral mevrouw van Gesseler Verschuir trok zich hun lot aan en mede door haar bemoeienis bloeide de bedrijfstak weer op. Zij legde niet alleen de nadruk op de noodzaak van een hoge kwaliteit, maar spoorde de fabrikanten ook aan om juist die voorwerpen te produceren die gewild waren bij het nieuwe kapitaalkrachtige publiek.

Modellen - Jampot Dat waren om te beginnen dus de voorwerpen die de Nederlanders al van huis uit kenden. Zo zien wij dus typische Hollandse dingen als de maggifleshouder, de kaasschaaf, de aardappellepel, de rookset, enz. Steeds naar Europees model.

Het bijzondere zat hem in de oosterse motieven die men hierbij toepaste. En misschien ook wel de lage prijs.

De Hollandse gebruiksvoorwerpen waren daar indertijd ook gewoon te koop, de voorbeelden waren dus eenvoudig voorhanden. Verder kon men volop putten uit catalogi van Nederlandse zilverleveranciers als Van Kempen, Begeer & Vos, Gerritsen & Van Kempen, waar de klanten hun djokja gewoon uit konden bestellen.
Nederlandse merken hadden niet alleen winkels in verschillende steden in Nederlands-Indië, maar ook fabrieken. Hierin werkten regelmatig zilversmeden uit Kota Gede, die de opgedane kennis na terugkeer weer in het djokja konden toepassen.

Dezelfde ontwikkeling deed zich voor bij de zilverindustrie in de Engelse en Franse kolonies. Hiervan bestaan vele voorbeelden, ook ouder dan de tijd waarin djokja werd gemaakt.

De zilversmeden in Kota Gede hebben dan ook kwistig gebruik gemaakt van voorbeelden uit Brits en Frans Indo-China en andere Zuid-Oost-Aziatische landen. Ook deze modellen zijn vaak weer terug te voeren op bestaande Europese ontwerpen uit bijvoorbeeld Engeland, Frankrijk, Duitsland en Amerika.
Van plagiaat lag men in die tijd nog minder wakker dan tegenwoordig. Net als in Europa (bijvoorbeeld in de middeleeuwen) hechtte men van oudsher veel meer waarde aan het vakmanschap dat in de uitvoering zichtbaar was, dan aan het ontwerp dat eraan ten grondslag lag.

Zo zien we bijvoorbeeld uit Europa de volgende geleende ontwerpen:

Voorwerp Afbeelding Djokja
Maggifleshouder Modellen - Maggifleshouder Modellen - Maggifleshouder Djokja
Aardappellepel Modellen - Aardappellepel Modellen - Aardappellepel Djokja
Brievenstandaard Modellen - Brievenstandaard Modellen - Brievenstandaard Djokja
     


Boven

Menu Djokja Volgende - Hedendaags Vorige - Motieven Pagina: 1 december 2006